Voorkom laaggeletterdheid bij jongeren

17 december 2021

Op 2 december jl. hebben we, op initiatief van de fracties van de PvdA, GroenLinks en Stadspartij PLOP, uitgebreid gesproken over het jaarverslag en de vervolgaanpak laaggeletterdheid. De fracties zijn niet tevreden over de aanpak van laaggeletterdheid omdat ambities niet gehaald worden en doelstellingen keer op keer naar beneden worden bijgesteld. En dat is niet de manier waarop we met het grote maatschappelijke probleem van laaggeletterdheid kunnen en mogen omgegaan. Wanneer wij, in Assen, laaggeletterdheid willen verminderen, zal de ambitie fors omhoog moeten. Want wanneer we de groei willen stoppen dan moeten er per jaar niet 45 laaggeletterde Assenaren bereikt worden maar minimaal 300.

We hebben in het debat van 2 december vooral de focus gelegd op jongeren. Want, en nogmaals de cijfers, het percentage 15-jarigen dat voor leesvaardigheid ‘onvoldoende geletterd’ scoort is gestegen naar 24%, en onderzoek van onderwijsinspectie laat zien dat 25% van leerlingen van groep 8 de basisschool verlaat met een leesachterstand van 2 jaar of meer. Deze jongeren hebben een grotere kans op armoede, op schulden, ze krijgen minder kansen en kunnen vaker niet meedoen. En dat weten we nu al. En dat mogen we niet accepteren. Daarom moeten er we nu iets aan doen. De gemeente gaat niet over het onderwijs maar wel over jeugdhulp, wel over schuld en (kind)armoede, wel over meedoen en gelijke kansen voor iedereen.

We hebben, tijdens de raadsvergadering van 16 december, een motie ingediend, om leerachterstanden en laaggeletterdheid bij jongeren te voorkomen. Wij willen dat het college, samen met het onderwijs en haar partners, een plan van aanpak opstelt om leerachterstanden en laaggeletterdheid te bestrijden en te voorkomen. En we willen dat er geld voor vrijgemaakt wordt. Maar het is niet vrijblijvend, we verwachten wel resultaat, we verwachten dat het geïnvesteerd wordt (in het onderwijs) om laaggeletterdheid te verminderen en te voorkomen en niet in overleg- of projectgroepen.

In het gepresenteerde coalitieakkoord staat (gelukkig), één zin over laaggeletterdheid: “Gemeenten krijgen meer mogelijkheden om laaggeletterdheid aan te pakken.” En dat is natuurlijk goed nieuws. Maar ook hier pleiten wij voor investeren in gerichte en kwalitatief goede aanpak en integraal beleid, en niet in overleg- en projectgroepen.

De motie is ingediend samen met GroenLinks en Stadspartij Plop, en mede ingediend door SP en VVD, en aangenomen met 25 stemmen voor (PvdA, GL, Stadspartij PLOP, SP, VVD, CDA, 50Plus, Lijst Deen, Assen Centraal), en 7 tegen (CU, D66)

De raad van de Gemeente Assen, in vergadering bijeen d.d. 16 december 2021

Constaterende dat:

  • Assen ruim 9000 mensen telt die laaggeletterd zijn, en meer dan 10.000 Assenaren die niet digitaal vaardig zijn
  • Om alleen de groei van het aantal laaggeletterden te kunnen stoppen, er minimaal 300 laaggeletterden per jaar bereikt en geschoold moeten worden.
  • Het percentage 15-jarigen dat voor leesvaardigheid ‘onvoldoende geletterd’ scoort gestegen is naar 24%
  • Onderzoek van de onderwijsinspectie laat zien dat 25% van leerlingen van groep 8 de basisschool verlaat met een leesachterstand van 2 jaar of meer

Overwegende dat:

  • De gemeente niet gaat over de inhoud van het onderwijs, maar wel over onderwijsachterstanden, wel over jeugdhulp, wel over schuld en (kind)armoede, wel over meedoen en gelijke kansen voor iedereen.
  • Wij het onaanvaardbaar vinden dat leerlingen laaggeletterd van school, zowel primair als voortgezet onderwijs, komen.
  • Een speerpunt van beleid daarom moet zijn: het voorkomen van leerachterstanden en laaggeletterdheid bij kinderen en jongeren.

Draagt het college op:

  • Om samen met de onderwijsinstellingen, de bibliotheek en andere belanghebbende partijen een plan van aanpak op te stellen om leerachterstanden en laaggeletterdheid in en buiten de klas te bestrijden en te voorkomen.
  • De onderwijsinstellingen hierin (financieel) te ondersteunen en te faciliteren
  • Hiervoor, voor 2022, een budget van €50.000,00 beschikbaar te stellen, en deze kosten te dekken vanuit de NPO (Nationaal Programma Onderwijs) gelden.
  • Hiervoor budget/financiering, passend bij de opdracht om laaggeletterdheid bij kinderen en jongeren te verminderen, vrij te maken in de begroting van 2023.
  • Dit plan voor 14-02-2022 voor te leggen aan de raad.

En gaat over tot de orde van de dag.