Algemene Beschouwingen Programmabegroting 2018

12 november 2017

Altijd weer een bijzondere aangelegenheid een laatste algemene beschouwing in de wetenschap dat er over ongeveer 4 maanden een nieuwe raadsperiode start  met veel nieuwe mensen in het bestuur en een nieuw collegeprogramma. Het is daarom dat we vandaag  naast een blik op de komende jaren ook terug willen kijken op de afgelopen 3 ½ jaar.

Korte terugblik
Ik zou zeggen, er is door de ambtenaren en het bestuur hard en aan veel gewerkt. Er zijn resultaten geboekt en stappen voorwaarts gezet. En het lijkt er op dat in deze periode een einde is gekomen aan  de vele jaren van economische crisis en bijbehorende bezuinigingen. Dat biedt weer de meer gunstige perspectieven, kansen en mogelijkheden.

Maar van de andere kant zien we de wereldproblematiek om ons heen, en die baart ons grote zorgen. Oorlog, geweld, agressie, nijpende milieuvraagstukken en het steeds groter wordende verschil tussen de mensen met veel, soms te veel, en mensen met minder, te weinig of soms niets meer.

Ook tijdens de voorbereiding van deze bijdrage zijn wij ons bewust dat we ons gelukkig mogen prijzen dat we in Assen wonen, onze mooie provinciehoofdstad stad in het gelukkigste deel van Nederland.

Er waren, en er zijn veel en vaak ook lastige dossiers en onderwerpen zoals het sensordossier of dat van het FOC en de binnenstad. En wat te denken van de transitie van het sociaal domein, het onderwerp duurzaamheid en de FlorijnAs!

En ja, het ging er zo nu en dan stevig aan toe in deze raadszaal, maar ik ga er trots op dat ook na stevige debatten er steeds weer het onderlinge respect en fatsoen was en is, binnen dit bestuur. Daarbij is het mooi om te ervaren hoe wij als Raad steeds vaker initiatieven nemen en met de inzet van werkgroepen, de Accountantscommissie,  de inzet van de Rekenkamercommissie en de griffie richting hebben gegeven aan hoe wij met informatie wensen om te gaan en informatie  wensen te verkrijgen. Denk aan de rondetafelgesprekken, de informatiemarkten en de gewijzigde opzet van P&C cyclus.

Groot probleem blijft echter het onvermogen om als volksvertegenwoordiging  echt grip te krijgen op de vele gemeenschappelijke regelingen. Door de bestuurlijke inrichting van Nederland zullen gemeenschappelijke regelingen voorlopig  echter noodzakelijk zijn. In de volgende periode is dit voor Raad en College wederom  een belangrijk werkpunt om te bezien hoe de controlerende en taakstellende positie van de betrokken gemeenteraden kunnen worden verbeterd.  De situatie van b.v. het RUD, de GGD en de GKB maken de noodzaak daartoe meer dan duidelijk.

Wij stellen vast dat de financiële basis van onze gemeente op orde is. Ondanks dat onze accountant over de betekenis en inzage van de begroting nog best een aantal kritische noten laat klinken, is de bottomline  dat we financieel fit zijn. En dat verdient waardering.

Tot zover een al met al een niet onverdienstelijke situatie …… maar zeker geen reden tot zelfgenoegzaamheid, …. zeker  niet.

Sociaal Domein
De PvdA wil naast de waardering voor hoe onze gemeente er op hoofdlijnen voor staat, vandaag ook stilstaan bij onderwerpen waarvan wij vinden dat het minder goed gaat en waaraan gewerkt moet worden.

Zo heeft de fractie van de PvdA nog steeds grote zorgen over meerdere  groepen Assenaren. De transformatie van het sociale domein is in gang gezet maar verloopt o.i. nog lang niet vlekkeloos. Maar voor wie of waar het nog niet goed loopt en hoe dat is te verklaren blijft nog te vaak onduidelijk.
Waarom zoveel meer kinderen in Assen gebruik maken van jeugdhulpverlening in verhouding tot de rest van Nederland?  We weten het nog steeds niet.
Waarom er anno 2017 nog steeds evenveel laaggeletterden zijn dan 10 jaar geleden en waarom het aantal eerder groeit dan afneemt, we weten het niet.
En wat doen we met de keerzijde van de transformatie daar waar het gaat om mensen waarvan wij hebben verwacht dat ze meer op eigen kracht gaan doen dan dat in de praktijk mogelijk blijkt; de groep eenzame ouderen, mensen met verward gedrag, de nieuwe armen en de mensen met psychische problemen. We weten het nog niet.

U kent de motto’s van de PvdA: ‘de kost gaat voor de baat uit’ en ‘meten is weten’.

Voor wat betreft ‘meten is weten’.
Het ontbreekt, naar onze mening, nog steeds aan relevante informatie van kwantitatieve en kwalitatieve aard met betrekking tot het sociale domein op basis waarvan wij als gemeente in staat zijn om echt goed te sturen, bij te sturen en nieuw beleid te ontwikkelen.
Wij zijn er tot op heden nog niet in geslaagd om tot een gedegen monitoring  te komen die ons dat mogelijk maakt .
Het debat, recentelijk, over de extra gelden ten behoeve van experimenteerruimte  binnen het sociaal domein is daarvan een voorbeeld.
De vele miljoenen die overblijven in het sociale domein in weerwil van b.v. de nadelige effecten van het inkoopbeleid en de ingestelde budgetplafonds van voorzieningen en zorginstellingen zijn daarvan een voorbeeld, waarbij heel concreet de situatie met Ambique, gerenommeerde organisatie voor jeugdhulpverlening.
Maar ook de problemen bij Veilig Thuis Drenthe hadden daar mee te maken, en is de toen ontstane situatie ten koste gegaan van inhoudelijke risico’s en veel personele onrust  binnen de organisatie van de GGD.

Een juiste monitoring is en blijft een noodzaak om grip en sturing te krijgen, én te houden op het sociaal domein en bijbehorende doelstellingen. Dit blijft een belangrijk en noodzakelijk aandachtspunt in de nieuwe raadsperiode.

‘De kost gaat voor de baat uit’.
De wens en wil om binnen het sociale domein in te zetten op preventie, delen wij van harte, is ons uit het hart gegrepen, omdat het voorkomt dat mensen dieper in de problemen raken dan nodig is.
Maar preventie vraagt om sociaal ondernemerschap en lef, ook lef van dit bestuur!
In het sociale domein gaat namelijk de kost echt voor de baat uit, zonder garanties vooraf.
Preventie kost geld en energie, bovenop de uitgaven van de reguliere kosten van de zorg. Dat maakt het tijdelijk duurder maar levert op kortere termijn grote voordelen voor de betreffende personen, en op langere termijn een verlaging van de maatschappelijke kosten voor b.v. dure en specialistische zorg.  Dat vraagt een lange termijn visie en het willen afzien van korte termijn winsten waarmee voor eventjes goede sier gemaakt kan worden.

Meer en beter toegeruste wijkteams zijn o.i. daartoe een eerste aanzet; meer contact hebben met de inwoners, weten wat er speelt en mogelijkheden hebben om te investeren in de gelegde relaties met bewoner(s) ter voorkoming van groei van problematiek en het mandaat hebben tot het voeren van regie!

Over contact hebben met de bewoners en weten wat er speelt gesproken; wij zijn blij verrast door de betekenis en het sociale effect van de Werkwereld in Assen Oost.  Ook al wordt de Werkwereld geen enkele keer in de begroting genoemd, wij zullen de komende periode inzetten op het behoud er van en het verkennen van mogelijke varianten op de Werkwereld in ook andere wijken en stadsdelen.

Motie Laaggeletterdheid
Het is ook alom bekend dat de PvdA zich hard maakt voor de aanpak van laaggeletterdheid en wij vinden nog steeds dat hiervoor onvoldoende aandacht is. Ondanks dat de gesprekken met de wethouder de afgelopen jaren hierover leken te leiden tot het formuleren van beleid, is door het College uiteindelijk gekozen voor een meer projectmatige aanpak d.m.v. het taalhuis in de DNK. Wij willen alsnog dat er specifiek beleid wordt geformuleerd om laaggeletterdheid in Assen terug te dringen en hebben daarvoor een motie voorbereid die wij vandaag indienen. Deze motie is al verspreid en bij u bekend.

Assen op de kaart
BV Nederland is uit de crisis, zo wordt gesteld, en dat blijkt uit de positieve gegevens die dat aantonen. Meer banen, minder werkelozen, en ondernemers durven en willen weer investeren. Uit de voorliggende begroting (aantal vestiging van bedrijven blijft in Assen ver achter bij Drenthe en Nederland/-30%) spreekt wat ons betreft echter niet voldoende ambitie en inzet om duidelijk te maken dat we maximaal willen profiteren van de weer groeiende economie.

Noord Brabant, de banenmotor van Nederland dreigt vast te lopen; oververhitting! Te weinig vermogen om aan de vraag van werkgevers naar personeel te voldoen. Kijken wij voldoende over de schuttingen van onze stad, van onze regio om de kansen te zien en te pakken? Moeten we niet meer investeren, letterlijk investeren in de promotie en het actief aanbieden van onze stad als aantrekkelijke stad voor ondernemers, b.v. in Noord Brabant?!  Wat ons betreft een nadrukkelijke opdracht voor de komende raadsperiode.  Ook hier geldt, ‘de kost gaat voor de baat uit’.

Duurzaamheid
Ook zullen we in de komende raadsperiode een paar tandjes moeten bijzetten in het dossier duurzaamheid. We willen meer meters gaan maken om in Assen minimaal de nationale doelstellingen te halen. Niet omdat het moet maar omdat we het willen!  Als het alleen maar moet gaat het niet lukken, als we het in Assen samen willen, dan wel. Daarom zal er nog meer nadruk op   voorlichting, informatie, bewustmaking, samenwerking en communicatie  moeten zijn vanuit een energieke, gemotiveerde en doelbewuste gemeente.

Eerder is aangegeven dat onze stad financieel fit is, en misschien hebben we financieel zelfs wel wat onnodig veel spek op de ribben? Dat blijkt uit de reserves, en de zogenaamde ratio voor het weerstandsvermogen. Dus wat let ons om op een verantwoorde manier meer te investeren in de toekomst van onze stad en haar inwoners. Wij benoemen daarvoor vandaag in deze bijdrage een aantal  suggesties waarbij het rendement op termijn ons blij kan gaan verrassen!

Dan nog een drietal uitsmijters.

    • Wij gaan als fractie vrijdag a.s. op werkbezoek bij Jimmy’s in Emmen. Jimmy’s is daar recentelijk flitsend en succesvol uit de startblokken gekomen. Ik nodig de overige leden van de Raad graag uit om aan te sluiten bij dit werkbezoek.
    • Wij blijven pleiten en actie voeren om Perron 1 van het station te voorzien van voldoende abri’s om de vele forensen en bezoekers van en naar Assen via Perron 1, een fatsoenlijke beschutting tegen de elementen te geven.
    • De gedachte heeft postgevat om het z.g. burgerjaarverslag nieuw leven in te blazen en te koppelen aan de idee om op een feestelijke manier jaarlijks waardering te laten blijken voor de vele vrijwilligers door de invoering en uitreiking van de z.g. ‘Gouden Bart’. Tijdens deze vergadering zal hierover wat nadere informatie aan u worden verstrekt met het voornemen hierover een motie in te dienen.

Motie laaggeletterdheid in Sociaal Domein

Motie PvdA – Gouden Bart